تعارض اصل حمایت از اختراعات دارویی و حقوق بشر؛ تفسیر حقوقی ماده ۲۷ موافقت نامه تریپس

امروزه اختراعات دارویی بخش مهمی از تولیدات صنعتی را به خود اختصاص داده است و شرکت های بزرگ سرمایه گذاری به این مقوله توجه نشان داده اند و خواهان حمایت از این اختراعات در جهت اطمینان برای سرمایه گذاری در این حوزه می باشند. ضمن این که پیشرفت در این حوزه خود منافع بشری در پی دارد، اما حمایت بدون قید و شرط از این اختراعات در تعارض با حق بر سلامتی افراد قرار دارد که از جمله حقوق بنیادین بشر است. بنابراین در سال های اخیر حق اختراعات دارویی و تأثیر آن در تحقق حقوق بشر، به یکی از مباحث چالش برانگیز موضوع حقوق مالکیت فکری در میان کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است. از یکسو کشورهای توسعه یافته خواستار گسترش دایره حمایت از اختراعات دارویی هستند و از طرف دیگر کشورهای در حال توسعه معتقدند که حمایت قوی از اختراعات دارویی، بر حق دسترسی بیماران به داروها تأثیر منفی گذاشته است. بنابراین بررسی این مسأله از منظر حقوق بین الملل ضرورتی انکارناپذیر است. متعاقب این مسأله، مقاله حاضر تلاش می نماید با بررسی و تفسیر حقوقی و به طور خاص با تفسیر ماده 27 موافقت نامه تریپس در رویه قضایی سازمان تجارت جهانی، چالش میان حق اختراع دارویی و حقوق بشر را مورد بررسی و تبیین قرار دهد.